Osada Młyńska

Istniejący na terenie osady młyn do 1415 roku należał do Komturstwa Bierzgłowo, a następnie do Komturstwa Toruń. W okresie krzyżackim był on dzierżawiony.
Dzierżawcy płacili czynsz i w razie awarii wiatraka zakonnego mieli obowiązek zamiast płacenia czynszu zemleć co tydzień określoną ilość zboża i słodu.
Z nadania króla Kazimierza Jagiellończyka 26 sierpnia 1457 roku miasto Toruń otrzymało dominium directum /prawo podstawowe/ nad młynem, natomiast dominium utile /prawo użytkowania/ nabyło dopiero w 1517 roku poprzez zakup prawdopodobnie od właściciela Bartela von der Mylve.

Od 1610 roku dobra w Barbarce wraz z zagrodą i karczmą, młynem, polem i łąkami wydzierżawiono na 10 lat za 60 florenów czynszu rocznego. Podczas drugiej wojny szwedzkiej młyn i budynki zostały zniszczone.
24 kwietnia 1684 roku podpisano pomiędzy Kamlarią m. Torunia i mieszczaninem oraz piekarzem Christoffem Strauss kontrakt dzierżawy spustoszonych dóbr wraz z przynależnymi polami uprawnymi oraz zarośniętymi polami i łąkami na 30 lat zoobowiazując go do budowy młyna. Dalsza historia młyna to kolejne umowy dzierżawy, inwestycje i inwentaryzacje młyna z domem mieszkalnym, budynkami gospodarczymi, ogrodzeniem, stawami i mostami. Dzierżawcy oprócz płatności czynszu byli zobowiązani do ponoszenia kosztów naprawy szkód, remontów wszystkich budynków, płotów, utrzymania dróg, mostów stawów, cieków wodnych, fos.

W 1787 roku sporządzono plan osady. Jego wykonawcą byl Kuehne. Wówczas dzierżawcą był Martin Fiedler. W roku 1837 w granicach Kamlarii Torunia znajdował się też obszar leśny przy młynie św. Barbary. Był on podzielony na trzy dystrykty:
I zawierał 5 mórg 110 prętów lasu
II zawierał 4 morgi 79 prętów lasu
III zawierał 1 morgę 53 pręty lasu
Kolejnymi występującymi w źródłach dzierżawcami byli w 1839 roku Heinrich Tilck, w 1862 roku GĂźnther Friedrich, w 1866 roku Sisnaiski i w 1868 roku Franz SchmĂźcker.
Pod koniec XIX w. wykonano mapy Barbarki. Przyległymi ternami interesowały się władze wojskowe . Od tego czasu Barbarka straciła charakter osady młyńskiej /dokładna data zamknięcia młyna nie jest znana/ i stopniowo zaczęła nabierać charakteru osady wypoczynkowej.