Kaplica Świętej Barbary

Kaplicę św. Barbary wzniesiono przy osadzie leśnej. Według legendy przy jednym ze źródełek wypływających z lasu pustelnikowi miała się objawić św. Barbara. Pierwsza kaplica Św. Barbary istniała tu podobno w 1209 roku /Sancta Barbara in Bermol/ w miejscu objawienia się świętej . W 1299 w miejscu starej, powstała nowa kaplica. Dalsza historia kaplicy to odbudowy, przebudowy i remonty budynku. I tak np. w 1623 r. kaplicę wybudowano na nowo, a po wojnach szwedzkich odrestaurowano w 1660 r. z dobrowolnych datków. Na początku XVIII wieku obok kaplicy znajdował się cmentarz oraz mieszkanie tymczasowe dla księdza. Zarząd nad kaplicą sprawował początkowo proboszcz Parafii św.Jana w Toruniu, później przyłączono ją do Parafii św. Wawrzyńca.

Nieliczne opracowania zawierające informacje o kaplicy podają, iż rozebrano ją w 1800 r., a kościół św. Wawrzyńca, którego była filią zniesiono urzędowo w 1807 r. W 1815r. teren należący wcześniej do kaplicy oraz zniszczone przy nim ogrody występują jako podległe kościołowi Najświętszej Marii Panny w Toruniu. W 1820 r. przekazano nowo wybudowanej kaplicy na Barbarce dwa dzwony, należące wcześniej do kościoła św. Wawrzyńca.Według opisu w 1875 roku cudowne źródło nakryte było kamieniem młyńskim a woda nabierana była przez otwór znajdujący się w środku.

W 1839 roku nowy dzierżawca młyna Heinrich Tilck przejął również dzierżawę ziemi kościelnej i zajął się porządkowaniem przejętych dóbr. Głównym obiektem jego zainteresowania stał się zrujnowany budynek kaplicy. Nową kaplicę - tym razem w konstrukcji szkieletowej, wypełnionej cegłą paloną ( tzw. mur pruski) wzniesiono z dobrowolnych datków w 1842 roku, za zgodą biskupa chełmińskiego i Królewskiej rejencji w Kwidzynie. Przy kaplicy utrzymano cmentarz ( tutaj m.in. znajdują się groby zasłużonych dla Barbarki małżonków Tilcków). Wtedy też Heinrich Tilck podarował wielki kamień młyński, którym nakryto źródło w celu jego lepszej ochrony. Przy źródełku stała drewniana figura św. Barbary wykonana na zlecenie proboszcz NMP księdza dziekana Berendta.

W latach 1991 - 1992 kaplicę odrestaurowano. Budynek wzniesiono w konstrukcji szkieletowej z wypełnieniem ceglanym (mur pruski) na rzucie prostokąta. Wyposażenie kaplicy stanowią: ołtarz główny rokokowy z XVIII w. z figurą św. Barbary (obecnie w Pelplinie). Kaplice otacza cmentarz rzymsko - katolicki z najstarszymi nagrobkami z 1865 r. i 1879 r.

W Kaplicy św. Barbary  co niedzielę w okresie od Niedzieli Palmowej  do Wszystkich Świętych o godzinie 13.00 odbywają się msze święte, a w Wigilię o godz. 22.00 organizowana jest pasterka

Legenda o  Świętej Barbarze- kliknij tutaj


Projekt pn. Człowiek, środowisko, integracja. Rozwój ośrodka edukacji ekologicznej w Toruniu finansowany z Mechanizmu Finansowego EOG.